وکیل کسی است که از طرف شخص دیگری، اعم از حقوقی یا حقیقی به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مأمور میشود. همان طور که بیان کردیم افراد تحصیل کرده در رشته های حقوق پس از قبولی در آزمون های ورودی دشوار کانون وکلای دادگستری می بایست مدتی را پیش وکیل با تجربه به عنوان کارآموز سپری نمایند. همانطور که بیان نمودیم یکی از وظایف مهم کانون وکلای معاضدت قضایی این است که به وسیله ی وکلای عضو کانون انجام می گیرد. شخصی که توانایی پرداخت هزینه ی دادرسی و حق الوکاله را جهت احقاق حق خود ندارد، حق داشتن وکیل معاضدتی و معافیت موقت از پرداخت حق الوکاله را دارد. وکالت در دادگاه مستلزم داشتن پروانه وکالت می باشد اما قانون تحت شرایطی وکالت بدون پروانه را پذیرفته اشخاصی که واجد معلومات کافی برای وکالت باشند اما پروانه وکالت نداشته باشند می توانند در سال سه مرتبه با اخذ جواز وکالت اتفاقی از کانون مزبوطه برای اقربای سببی و نسبی خود تا درجه ی دوم از طبقه ی سوم وکالت نمایند.
اشخاصی که توان مالی پرداخت حق الوکاله جهت اعطای وکالت در دفاع و پیگری پرونده را ندارند و یا اشخاصی که صرفاً قصد اطلاع حقوقی از روند دادرسی و بررسی پرونده را دارند می توانند با اعطای وکالت در مطالعه پرونده به وکیل دادگستری از مزایای این نوع وکالت بهره مند شوند. یکی دیگر از انواع وکلایی که در این مقاله به آن اشاره خواهیم داشت وکیل سازمانی است. براساس قانون حمایت قضایی از کارمندان نیروهای مسلح و دولتی، در صورتی که این کارمندان دولتی از جمله لشگری و کشوری در کارهای خدمتی با مشکلات حقوقی و قضایی مواجه شوند، سازمان محل خدمت او موظف است متخصصان حقوقی خود را به عنوان وکیل برای دفاع از کارمندانی که با مشکل رو به رو شده اند اختیار کند. از این رو کسانی که قدرت پرداخت حق الوکاله ندارند می توانند از کانون وکلا یا هیئت اجرایی ماده 2 آیین نامه اجرایی ماده 187 و یا از روسای حوزه قضایی تقاضای وکیل معاضدتی نمایند به این شرط که دعوی واقعی بوده و راجع به شخص متقاضی باشد. در لایحه ی قانونی استقلال کانون وکلا و آیین نامه ی آن، نه صریحا و نه ضمنا ماده ی ۲ قانون وکالت را نسخ نکرده است و به هیچ وجه ناظر به وکالت های اتفاقی و پروانه ی وکالت اتفاقی نمی باشد.
برای پاسخ دادن به این سوال ، در ادامه این مقاله نخست به توضیح اینکه وکیل کیست می پردازیم و در ادامه تفاوت وکیل با مشاور حقوقی و کارشناس حقوقی را بررسی می کنیم . سپس به این سوالات که یک وکیل خوب چه خصوصیاتی دارد و وظایف وکیل کدامند پاسخ می دهیم . مستروکیل در راستای افزایش دانش حقوقی و قضایی مردم ایران زمین راه اندازی شده است و همچنین دسترسی به وکیل را ساده تر میکند. بنیاد وکلا پلتفرمی آنلاین است که بر مبنای نیازهای روز حوزه حقوقی و قضائی کشور طراحی و استقرار داده شده است. به وکلایی که در دوران کارآموزی به وکالت می پردازند، وکیل کارآموز یا کارآموز وکالت می گویند. و در صورتی که موکل امضاء، مهر یا اثر انگشت خود را انکار نماید، دادگاه به این موضوع نیز رسیدگی خواهد نمود.
وکلا برای طرح و اقامه ی دعوی و دفاع در محاکمی اعم از کیفری یا حقوقی باید وکیل دادگستری و دارای پروانه ی معتبر باشند و پذیرش وکالت، غیر از وکلای دادگستری جز درمورد وکالت اتفاقی در محاکم مرقوم مجوز قانونی ندارد. وکیل تسخیری به نوعی چون وکیل معاضدتی است اما در پرونده های کیفری ورود می کند، به این صورت که در موارد محاکماتی متهم به دلیل عدم بضاعت مالی یا دیر دلایل قادر به گرفتن یک وکیل مناسب برای پرونده خود نیست. در واقع زمانی که هیچ وکیلی به پرونده ورود نکند دادگاه از میان وکلای دادگستری وکیلی را به صورت رایگان برای رسیدگی به پرونده متهم قرار می دهد به وکیلی که به این شکل به پرونده تعلق می گیرد تسخیری می گویند. گروه وکلای آرتین، با توجه به تجربه چندین ساله خود و حضور در انواع پرونده ها و آشنایی کامل با روند دادرسی هر کدام، بهترین مدافع را برای هر پرونده ای در اختیار شما قرار می دهد.
- تفاوت وکیل معاضدتی با وکیل تسخیری آن است که وکیل تسخیری فقط در امور کیفری فعالیت می‌کنند ولی این وکیل در امور مدنی فعالیت میکند.
- نایب السلطنه را در دوره صفویان «وکیل» می‌گفتند و عنوان «وکیل الرعایا» هم از همین‌جا برخاسته است.
- چنانچه موکل به وکیل پایه یک دادگستری وکالت از نوع مطلق را دهد، موکل برای همه امور زندگی خود به وکیل وکالت خواهد داد تا همه امورات زندگی وی زیر نظر وکیل و یا به واسطه او انجام شود.
- وکیل از مبلغ حق‌الوکاله هیچ یک از هزینه‌های دادرسی را پرداخت نمی‌کند، بنابراین هزینه طرح دعوا، هزینه کارشناسی و سایر هزینه‌های مشابه برعهده موکل است.
- به طور کلی وکالت انواع گوناگونی دارد که افراد می توانند متناسب با زمان و شرایط پرونده خود وکیل مناسب را اختیار نمایند.
اما چنانچه به دلیل عدم توانایی مالی و یا هر دلیل دیگری شخصی نتواند برای خود جانشین انتخاب کند، براساس صلاحدید دادگاه و تشخیص کمیسیون کانون وکلا، برای او به صورت رایگان وکیل در نظر گرفته می شود تا بتواند از حقوق وی در دادگاه دفاع کند. هنگامی که بسیجیان و افراد ایثارگر در موضوعات حقوقی و قضائی با مشکلاتی رو به رو می شوند، وکلای قضائی که در اجرای قانون حمایت قضایی و یا قانون سپاه از دفتر حمایت قضایی پروانه دریافت نموده اند، به عنوان وکیل ایثارگران و بسیجیان در مراجع قضایی حاضر شده و خود را با نام وکیل حمایتی معرفی می کنند. به تمامی افرادی که در رابطه با اجرای قانون پنج ساله سوم توسعه اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی کشور از مرکز امور کارشناسان قوه قضائیه و مشاورین حقوقی پروانه وکالت اخذ کرده اند وکیل قوه قضائیه می گویند. همچنین کانون های وکلای دادگستری و هیئت اجرایی ماده 2 آیین نامه اجرایی ماده 187 برنامه سوم توسعه مکلف به تامین وکیل معاضدتی برای اشخاص بی بضاعت یا اشخاصی که قادر به پرداخت حق الوکاله هنگام انتخاب وکیل نیستند،می باشند. در صورتی که متقاضی از تمامی شرایط فوق برخوردار باشد، نیاز به صدور مجوز خواهد داشت. برای انجام این کار متقاضی باید درخواست خود را به طور کتبی به کانون وکلای دادگستری تحویل دهد.
جرایم شخصی به نوعی از جرایم اطلاق میشود که موجب وارد شدن آسیب جسمی یا روحی به افراد دیگر میشود. این نوع از جرایم شامل دو زیرمجموعه اصلی یعنی قتل و سایر جرایم خشونت‌آمیز از جمله تجاوز جنسی، آدم‌دزدی (آدم‌ربایی)، آتش‌سوزی، ضرب و شتم و کودک‌آزاری است. 13- وكلای دادگستری ايران به موجب ماده واحده مجمع تشخیص مصلحت نظام هم شأن قضات هستند و بنابراين نبايد به آن ها توهين يا بی احترامی گردد چرا که پیگرد قانونی به همراه دارد. 7- وكلای دادگستریپيش از آغاز هر اقدامی و حتی قبل از انعقاد قرارداد وكالت و تنظيم وكالتنامه ، درباره گفت و گو با طرف دعوی و امكان حل و فصل اختلاف يا طرح ادعا خارج از مراجع قضاي اقدامات لازم را انجام می دهند. این انتخاب از سوی متقاضی و از بین وكلای دادگستری انجام می شود و رابطه ميان وكيل و موكل طبق قرارداد و با تنظيم و امضای وكالتنامه که به صورت فرم قرارداد چاپي كه كانون وكلای دادگستری در اختيار وكلا قرار می دهد و با تعيين حق الزحمه وكيل آغاز می شود. پاسخ این سؤال منفی است، زیرا تمبر مالیاتی که وکیل باید به وکالتنامه الصاق و ابطال نماید، تابع حق الوکاله ای است که دریافت می کند.
به منظور آشناییِ بیشتر با مقوله وکالت کیفری، لازم است به انواع دادگاه‌های قوه قضاییه، شکایت کیفری، انواع جرایم کیفری و تعریف دعاوی کیفری اشاره شود. در ادامه، به ویژگی‌ها و خصوصیات یک وکیل کیفری ایده‌آل، مواردی که می‌توان اقدام به گرفتنِ وکیل کیفری کرد، وظایف وکیل امور کیفری، و همچنین اهمیت انتخاب یک وکیل کیفریِ خوب نیز اشاره خواهد شد. در مابقی دعاوی کیفری اگرچه داشتن وکیل اجباری نیست اما متهم و شاکی حق دارند که از وکیل استفاده کنند.
نکات مهم در انتخاب وکیل
در اقشار ضعیف جامعه که فرد توانایی مالی برای انتخاب وکیل نداشته باشد و احتمالا اطلاعات کافی نیز برای دفاع از خود ندارد، میتواند از دادگاه تقاضای تعیین وکیل کند. حال اگر دادگاه تشخیص دهد که متهم قادر به انتخاب وکیل نیست، میتواند با استفاده از بودجه‌ی دادگستری برای متهم، وکیلی تسخیر کند. در برخی از امور کیفری که مجازات آنها اعدام، قصاص نفس، سنگسار یا حبس ابد است، به دلیل پایین بودن معلومات حقوقیِ متهمین برای دفاع از خود در این جرایم سنگین، داشتن وکیل در دادگاه اجباری است.
تعریف وکالت :
نکته مهم این است که برای اینکه کسی بتواند وکیل اداری شخصی بشود، نیازی به داشتن سواد حرفه ای حقوقی ندارد و به عبارتی هر کس می تواند وکیل اداری شخص دیگری بشود. همچنین وکیل اداری صرفا حق مراجعه به ادارات را دارد و به هیچ وجه حق وکالت در مراجع قضایی، ارائه مشاوره حقوقی، مداخله در کارهای قضایی و دفاع از موکل در دادگاه را ندارد. وکلای دادگستری 18 ماه کارآموزی، سمینار و گزارش دارند ولی پس از آن وکیل پایه یک شناخته می‌شوند ولی وکلای مرکز مشاوران پس از ۴ تا ۵ سال با محاسبه دارا بودن مدرک کارشناسی ارشد و یا بالاتر و با محاسبه مضاعف سنی و کسب امتیاز ۷۵ از ۱۰۰ و شرط حداقل دو سال سابقه حقوقی یا قضایی به بالا.
وکیل چک برگشتی کیست؟
بسته به میزان حق‌الوکاله، مبلغی از آن به عنوان پیش پرداخت به وکیل داده میشود و باقی مبلغ با توافق طرفین و طی مدت‌های تعیین شده و اقساطی پرداخت میشود. وکلا در قبال قبول وکالت اشخاص، دستمزدی دریافت می‌کنند که به آن حق‌الوکاله گفته میشود. عدم حضور کارآموز در بیش از یک پنجم مجموع جلسات سخنرانی یا کارگاه‌های آموزشی، نقصان محسوب میشود. وکیل کارآموز باید کلیه امور وکالتی را که خود قبول میکند یا توسط وکیل سرپرست به او واگذار میشود، مانند تنظیم وکالتنامه، دادخواست، شکواییه، لایحه و … با نظارت وکیل سرپرست انجام دهد. 1- در صورتی که وکیل یا زوجه او با دادرس یا دادستان یا دادیار یا بازپرس خویشاوندی نسبی (مانند خواهر، برادر و…) یا سببی (مانند برادر زن و…) تا درجه سوم از طبقه دوم داشته باشد، مستقیماً یا با واسطه از قبول وکالت در آن دادگاه، نزد دادستان یا دادیار یا بازپرس فوق ممنوع است. تعهدات وکیل بستگی به این دارد که تا چه اندازه و در چه موضوعاتی از موکل اختیار و اجازه پیگیری امور را داشته باشد.